Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde hızla artan obruk oluşumu, giderek daha büyük bir tehdit haline geliyor. Özellikle Konya Ovası, Tuz Gölü Havzası ve Güneydoğu Anadolu'da, yer altı sularının çekilmesi ve karstik yapının etkisiyle, bu doğal felaketin boyutları giderek büyüyor.
ŞANLIURFA BEKLEYEN GİZLİ FELAKET
Şanlıurfa, Diyarbakır, Batman gibi iller, obruk riski açısından en yüksek seviyeye ulaşmış durumda. Ayrıca, insana bağlı faaliyetlerin, bu süreci hızlandırdığı ve yerleşim yerleri için ciddi tehditler oluşturduğu uzmanlar tarafından vurgulanıyor.
AFAD’IN KORKUTAN VERİSİ
AFAD’ın verilerine göre Türkiye’nin 16 ilinde obruk tehlikesi bulunuyor. Bu illerin çoğu, yer altı su seviyesindeki değişiklikler ve karstik yapının birleşimi sonucu hızla artan obruklarla karşı karşıya. İç Anadolu’dan Karadeniz’e, Doğu Anadolu’dan Batı Anadolu’ya kadar geniş bir coğrafyada etkili olan bu sorun, tüm Türkiye’yi derinden etkiliyor.
Konya Ovası, Türkiye'nin en büyük ve en yoğun obruk alanına sahip yerlerinden biri. Burada 20’den fazla aktif obruk bulunuyor. Bunun yanında, Şanlıurfa ve çevresindeki iller, yer altı su seviyelerinin hızla düşmesi nedeniyle, hızla oluşan yeni obruklarla karşı karşıya.
AFAD verilerine göre obruk tehlikesi bulunan iller şöyle sıralanıyor:
Konya, Aksaray, Karaman, Nevşehir Diyarbakır, Batman, Şanlıurfa, Bitlis Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Manisa, Erzurum, Sivas Çankırı, Çorum, Yozgat
OBRUK NEDİR?
Obruk, yer yüzeyinin altındaki eriyebilen kayaçların zamanla çözülmesi sonucu oluşan boşlukların üst kısmındaki toprak veya kaya kütlesinin çökmesiyle meydana gelen doğal bir çukurluktur. En yaygın olarak kireçtaşı gibi karbonatlı kayaçlarda görülür.
OBRUK NEDEN OLUŞUR?
Obrukların artışının başlıca nedeni, aşırı ve kontrolsüz su kullanımının yer altı su seviyesinde yarattığı düşüşlerdir. Su seviyesindeki bu değişiklikler, yer altı boşluklarının daha hızlı büyümesine ve sonunda yüzeyin çökmesine neden olabilir. Bunun dışında, yer altı suyu ve atmosferdeki karbondioksitin birleşerek karbonik asit oluşturması da obruk oluşumunu tetikler.
OBRUK NASIL OLUŞUR?
Yer altındaki sular, atmosferdeki karbondioksit ile birleşerek karbonik asit oluşturur. Bu asit, kireçtaşı ve benzeri çözünebilen kayaçları zamanla eritir ve yer altında geniş boşluklar oluşmasına yol açar. Bu boşluklar, yer altındaki suyun yavaşça hareket etmesiyle büyüyebilir. Zamanla bu boşlukların tavanları zayıflar ve üstteki toprak ya da kaya kütlesi çöker. Çökme sonucu oluşan derin çukurlar ise obruklar olarak bilinir.
0 Yorum